 |
Муниципальное учреждение"Верхневилюйская межпоселенческая централизованная библиотечная система" |
|
ТЫЫННААХТАР УМНУБАТ СЫЛЛАРА П.П. Одоруусапка — бэйиэккэ Н.И. Бойлоохопко — мелодиска А.П. Дмитриева5а-Уйбаныаба5а ананар
Турбуеннээх сыллары саната, Тыыннаахха куолакал охсоннор, Тиийдилэр бар дьоммут сурэ5эр, Тэґииккээн утуйбат кэмигэр. «Ол этэ уот сэрии ынырык сыллара — Тыыннаахтар умнубат сыллара». Уот сэрии кутаатын уеьугэр Ураатаат уоланнар суурдулэр, Улуукан кыайыыбыт иннигэр Урутаан кыргыьа киирдилэр. «Ол этэ уот сэрии ынырык сыллара — Тыыннаахтар умнубат сыллара». Тереппут сурэ5ин чопчута – Туун-кунус кэтэспит ыччата Тереебут алааґар теннубэт, Телкелеех туерэ5э быстыбыт. «Ол этэ уот сэрии ынырык сыллара — Тыыннаахтар умнубат сыллара». Тонору, аччыгы аахсыбат Тыыл, сэрии ыксаллаах сакааьа, Тыа сирин улэтэ уостубат Тускуллаах олохпут туьугар. «Ол этэ уот сэрии ынырык сыллара — Тыыннаахтар умнубат сыллара». Кэрэ чуор куолаґын чоргуйар Кыайыыны уруйдуур ырыа5ар, Кимиэллээх муусука дуорайар Кыайыыбыт уеруулээх ыьыа5ар. «Ол этэ уот сэрии ынырык сыллара — Тыыннаахтар умнубат сыллара». И. СТЕПАНОВ-ЛЭГЭНТЭЙ 2010 с., ыам ыйын 20 кунэ, Уеьээ Булуу с.
ХХ уйэ «100 уостан туспэт саха ырыаларын» кэккэлэригэр киирбит «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыа туьунан
«Киьи сылдьарын тухары ырыа аргыстаах, хоьоон до5ордоох буолар», — диэн сепке этэллэр. Ырыа барахсан буолла5а дии — санньыйбыт санааны сы5арытар, чункук оло5у туоратар, уеруу ерегейун урдэтэр, оонньуу оройун тутар. Ол да иьин биьиги поэзиябытыгар олохпут араас кэрдиис кэмнэрэ хоьоонно хоьуллан, ырыа5а ылланан, норуот ейугэр-санаатыгар диринник инэн киирэн суппэт-еспет суолланаллар, уьун уйэлэнэллэр. Оттон биьиги ыллыыр ырыаларбыт туох ханнык иннинэ таптал, тереебут дойду, айыл5а, улэ-хамнас, олох-дьаьах, киьи-аймах оло5ор бэлиэ кэмнэр тустарынан буолаллар. Ылан керуе5ун: «Таптыа5ын ийэни» (Эллэй), «Келукэчээн» (К. Уурастыырап), «Тереебут дойду» (Сем. Данилов), «Кыталыктар кырдаллара» (Л. Попов), «Ендеруускэ тиэтэйбэт», «Мутукча сыта» (П. Тобуруокап), «Хайыьар» (Ча5ыл5ан), «Ньургуьуннар» (И. Дмитриев) — бары уйэ чулуу ырыаларын ахсааннарыгар киирбиттэрэ. Бу уостан туспэт уйэ бастын ырыаларын кэккэлэригэр П.П. Одорусов тылыгар, Н. Бойлохов мелодиятыгар «Тыыннаахтар умнубат сыллара» диэн ырыа ааттаныан ааттанар. Бу ырыа тыла уонна нотата Улуу Кыайыы 25 сылын туолуутугар 1970 сыл ыам ыйын 9 кунугэр «Коммунизм сарданата» хаьыакка бэчээттэммитэ. Ырыа тылын биир куплета суруллаатын кытта, ол биир куплекка Николай Иванович Бойлохов мелодия суруйбута. Онон, «Тыыннаахтар умнубат сыллара» — диэн ырыа тыла уонна мелодията тэбис-тэннэ айыллыбыттара. Уопсайынан Николай Иванович Бойлоховтуун иккиэн хоьоону уонна ырыаны итинник айаллар эбит. Хас биирдии туерт строка сурулунна5ын аайы онно мелодия айыллан иьээччи. Хаьыакка таьаартараары ити ырыа тылын уонна нотатын «Коммунизм сарданата» хаьыат редакциятыгар илдьэн биэрэригэр Николай Иванович Бойлохов баянын редакция5а а5алан ыллыы-ыллыы баянна оонньоон редакция улэьиттэригэр иьитиннэрбит. Николай Иванович бу ырыаны ессе Дьокуускай радиотыгар эрдэ ыыппыт эбит. Ону 1970 сыл ыам ыйын 10 кунугэр радионан биэрбиттэрин туьунан оччотоо5у оройуон хаьыатын редактора Вениамин Петрович Никитин ахтыы суругар Петр Поликарповичка 1992 сыл алтынньы 18 кунугэр суруйбута. 1971 сыл сайын бэс ыйын 26 кунугэр Уеьээ Булуу отут киьилээх туойар-ыллыыр коллектива Дьокуускай куоракка республиканскай телевизионнай фестивальга концертаан кыттан «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыаны толорон хор коллектива II-с степеннээх дипломунан на5араадаламмыта. УеЬээ Булуу типографиятыгар мелодист Георгий Максимович Никифоров бэлэмнээн таЬаартарбыт «Уеруу кыыма» диэн репертуарнай кинигэтигэр «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыа тыла уонна нотата бэчээттэммитэ. Ити кинигэ5э барыта уон биэс ноталаах ырыа киирбитэ. Онтон ыла «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ханна ба5арар ылланар маассабай ырыа буолбута. Оччолорго оскуола5а ити ырыаны хор толороро. Илин Сибиир зонатын уус-уран самодеятельноьын керуутугэр Иркутскай куоракка 1973 сыл тохсунньу 28 кунугэр Анна Петровна Дмитриева «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыаны толорон лауреат буолбута. Онно Саха сириттэн, Тываттан, Бурятияттан, Иркутскай уонна Читинскэй уобаластартан самодеятельнай коллективтар кыттыбыттара. 1973 сыл бэс ыйын 21 кунугэр ыччат V-с республиканскай фестивалыгар «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыаны Горнай оройуонун ырыаЬыт кыыЬа Раиса Семенова ситиЬиилээхтик толорон хай5аммыта. 1978 сыл муус устар 13, 14, 15 куннэригэр Дьокуускай куоракка «Якутскай-1978» диэн советскай ырыаларга бастын толорооччулар конкурстарыгар Анна Петровна Дмитриева «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыаны толорон конкурс дипломана буолбута. 1980 сыл алтынньы 15 кунугэр «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыа Бутун Союзтаа5ы фонда5а ылыллыбыта. 1980 сыллаахха Саха сиринээ5и кинигэ издательствота «Ыччат ырыата» диэн улахан ырыанньык хомуурунньугун бэчээттээн таЬаарбыта. Ити хомуурунньукка «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыа тыла уонна нотата бэчээттэммитэ. 1982 сыллаахха Ленинградка баар Бутун Союзтаа5ы «Мелодия» фирма «Ырыа ыЬыа5а» диэн ааттаан элбэх сахалыы ырыалардаах грампластинканы таЬаарбыта. Ити грампластинка5а Анна Петровна Дмитриева толоруутугар «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыа киирбитэ. Улуу Кыайыы 40 сыла туолбутунан сибээстээн 1985 сыл ыам ыйын 9 кунугэр поэт Петр Одорусов, самодеятельнай композитор Николай Бойлохов «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыаларын иЬин ССРС Композитордарын СоюЬун Дипломунан на5араадаламмыттара. ССРС Композитордарын Союьун правлениетын бастакы секретара, Социалистическай Улэ Геройа, Тихон Николаевич Хренников бэйэтинэн илии баттааЬыннаах Диплому туппуттара. «Тыыннаахтар умнубат сыллара» диэн анал рубриканан хаЬыаттар балаЬалара ааттаммыттара: 1. «Бэлэм буол», 1985 сыл ыам ыйын 1 кунунээ5и нуемэрэ. 2. «Кыым», 1990 сыл тохсунньу 16 кунунээ5и, олунньу 23 кунунээ5и, кулун тутар 7 кунунээ5и, кулун тутар 19 кунунээ5и, кулун тутар 25 кунунээ5и. «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыаны Волгоградка Мамаев курганна ыллаталларын истибит, онно сылдьыбыт А5а дойдуну кемускуур Улуу сэрии кыттыылаа5а Илларион Леонтьевич Омукчанов «Саха сирэ» хаЬыакка суруйбута. («Саха сирэ» хаьыат, 1993 с., ахсынньы 11 к.) «Тыыннаахтар умнубат сыллара» - суурбэЬис уйэ суус чулуу ырыаларын ахсааныгар киирбитэ. «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыаны Россия утуелээх, Саха Республикатын народнай артыыьа Александр Парфеньевич Самсонов бэйэтин патриотическай ырыаларын репертуарыгар киллэрэн кун бугунугэр диэри ыллыы сылдьар. Бу ырыа быйылгы Кыайыы убулуейдээх сылын кытта сэргэ ылламмыта «Тыыннаах баарын тухары «Тыыннаахтары...» хай5ыахпыт.
Ирина ФЕДОРОВА. «Мин кенул сахабын, мин кенул киьибин».— Уеьээ Булуу, 2006.— С. 75-77. «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыа араас сылларга ситиЬиилэрэ
1970 сыл — Улуу Кыайыы 25 сылыгар «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыа тыла уонна нотата «Коммунизм сарданата» хаьыат ыам ыйын 9 кунунээ5и нуемэригэр аан бастаан тахсыбыта. 1971 сыл — бэс ыйын 26 кунугэр республиканскай телевизионнай фестивальга «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыаны толорон хор коллектива II степеннээх дипломунан на5араадаламмыта. 1971 сыл — Уеьээ Булуу типографиятыгар мелодист Георгий Максимович Никифоров бэлэмнээн таьаартарбыт «Уеруу кыыма» диэн репертуарнай кинигэтигэр «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыа тыла уонна нотата бэчээттэммитэ. 1973 сыл — тохсунньу 28 к. Иркутскай куоракка Илин Сибиир зонатын уус-уран самодеятельноьын керуутугэр Анна Петровна Дмитриева «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыаны толорон лауреат буолбута. 1973 сыл — бэс ыйын 21 к. ыччат V-c республиканскай фестивалыгар «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыаны Горнай оройуонун ырыаьыт кыыьа Раиса Семенова ситиьиилээхтик толорон хай5аммыта. 1978 сыл — муус устар 13, 14, 15 кк. Дьокуускай куоракка «Якутскай-1978» диэн советскай ырыаларга бастын толорооччулар конкурстарыгар Анна Петровна Дмитриева «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыаны толорон конкурс дипломана буолбута. 1980 сыл — алтынньы 15 к. «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыа Бутун Союзтаа5ы фонда5а ылыллыбыта. 1980 сыл — Саха сиринээ5и кинигэ издательствота «Ыччат ырыата» диэн улахан хомуурунньукка «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыа тыла уонна нотата бэчээттэммитэ. 1982 сыл — Лениградка Бутун Союзтаа5ы мелодия фирма «Ырыа ыьыа5а» диэн ааттаан элбэх сахалыы ырыалардаах грампластинка5а Анна Петровна Дмитриева толоруутугар «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыа киирбитэ.  1985 сыл — Улуу Кыайыы 40 сылыгар ыам ыйын 9 кунугэр поэт Петр Одорусов, самодеятельнай композитор Николай Бойлохов «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыаларын иьин ССРС Композитордарын Союьун Дипломунан на5аарадаламмыта.
«Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыаны Россия утуелээх, Саха Республикатын народнай артыыьа Александр Парфеньевич Самсонов бэйэтин патриотическай ырыаларын репертуарыгар кун бугунугэр диэри ыллыы сылдьар. «ТЫЫННААХТАР УМНУБАТ СЫЛЛАРА» ЫРЫА БЭЧЭЭККЭ
Кыайыы гимнэ буолан ньиргийэ туруо5а «Бу ырыаны хас Улуу Кыайыы ерегейдеех куннэрин аайы о5олуун кырдьа5астыын ере кууруулээхтик ыллаан кэллибит. Кини а5ыйах куппулуеттэригэр бар дьонун аЬыытын – абатын, сэрии урусхалын умуру тардан киллэрбэтин ой дуорааныныы иьиллэргэ дылы. Ырыан ерегей ырыата буолан ыллана сылдьарыттан улаханнык сугуруйэ астынабыт уонна махтанабыт», - диэн ССРС доруобуйатын харыстабылын туйгуна, А5а дойду сэриитин ветерана, политическай репрессия сиэртибэтэ Анастасия Рахлеева 2006с. «Забота-Арчы» хаьыакка Таатта улууьун Баайа5а нэьилиэгин ветераннарын ааттарыттан суруйбут ис хоьоонноох олус истин суруга саха норуотун буттуунун махталлаах санаатын дьэнкэтик кердерер буолуохтаах. «Уеьээ Булуу» хаьыат ууммут дьыл са5аланыытыгар биллэрбит «Улуус бэлиэтэ» акциятын чэрчитинэн, интерактивнай куоластааьын тумугунэн самодеятельнай композитор, ССРС культуратын туйгуна Николай Иванович Бойлохов уонна Учуутал, Поэт, Гражданин Петр Поликарпович Одорусов бар дьонноругар бэлэх ууммут «ТЫЫННААХТАР УМНУБАТ СЫЛЛАРА» ырыаны «Бастын ырыа» гынар туЬунан телефонунан да, суругунан да этии саамай элбэхтик киирбитэ. Айыл5аттан ураты сэмэй киьи, Петр Поликарпович о5отун кэриэтэ саныыр ырыатын дьыл5атын, бэйэтэ этэринэн «визиткатын» туЬунан маннык ахтар: «Ырыа тылын 1970с. саас хайдах эрэ чэпчэкитик, ис-испиттэн аЬыллан айбытым. Бу тылбын туппутунан оччолорго миигиттэн а5ыйах хардыылаах сиргэ олорор Николай Иванович Бойлоховка тиийэн, нота5а туЬэрэригэр тыл кетехтум. Оччолорго улаханнык эн-мин дэЬэн билсибэтэх киЬим этиибин ылынан, уонча хонук иЬигэр матыыбын айан кэбиспитэ. Ол быыЬыгар мелодия тэтимигэр сеп тубэЬиннэрэн кыра кеннеруулэри киллэртээбиппит. Поэт уонна композитор биирдик ейдуур, дойдуларын туЬунан тэбис-тэнник ыалдьар дьиннээх патриоттар буоланнар, поэт тылыгар композитор музыката сеп тубэспит. Дьэ, ол бэлэм ырыаны Ньукулайым Дьокуускайдаа5ы радио фондатыгар ол саас бэйэтинтолоруутугар ноталары, тыллары ыытан кэбиспитэ ыам ыйын 9 кунугэр ырыа буолан аан бастаан республика урдунэн иЬиллибитэ. Ол кэннэ хас да сыл бу ырыа ылламмакка сылдьыбыта ээ. Онтон Улуу Кыайыы 40 сылыгар анаан ыытыллыбыт советскай-патриотическай ырыалары пропагандалыыр, айар уус-уран самодеятельноЬы Бутун Союзтаа5ы керуу тумугунэн иккиэммитигэр ССРС композитордарын СоюЬун правлениетын бастакы секретара, Социалистическай Улэ Геройа, композитор Т.Н.Хренников илии баттааЬыннаах Сэбиэскэй Сойуус композитордарын СойууЬуттан дипломнары тутар дьолломмуппут. Бу 1985 сыл ыам ыйын 24 кунугэр РДК-5а этэ. «Тыыннаахтар умнубат сылларын» киэн эйгэ5э сатарыта ыллаабыт киЬинэн СР культуратын туйгуна, аатырбыт ырыаЬыт Анна Петровна Дмитриева-Иванова буолар. Ессе 1982с. Анна Петровна бу ырыаны ыллаан «Мелодия» фирма5а «Ырыа ыЬыа5а» грампластинка5а уЬуллубута. Иркутскай куоракка Илин Сибиир уус-уран самодеятельноЬын керуугэ Саха сирин делегациятын састаабыгар киирэн кыттыбыта уонна «Тыыннаахтар умнубат сылларын» куустээх контральт куолаЬынан ыллаан, лауреат урдук аатын ылбыта. Бу ырыаны Волгоградка Мамаев-Курганна ыллаталларын туЬунан А5а дойду Улуу Сэриитин кыттыылаа5а, аатырбыт артиллерист Илларион Леонтьевич Омукчанов «Саха сирэ» хаЬыакка суруйбута. Автор быЬыытынан ырыам ХХ-с суус бастын ырыатын иЬигэр киирбититтэн, итиэннэ саха дьонун уоЬуттан туспэккэ ыллана, ыччакка патриотическай ейу-санааны куурдэр биир бастын ырыа буоларынан киэн туттабын, уерэбин. Тугэнинэн туЬанан, бары ветераннарга Кыайыы убулуейдээх сылынан истин э5эрдэбин аныыбын», диэтэ. Галина НЕУСТРОЕВА. «УоЬээ Булуу» хаЬыат, 2010 с, ыам ыйын 8 к.15 стр.
Кэриэстэбил ойдообунньук "Ырыа кыайыыга кынаттыыр" диэн рубриканан 'Саха сирэ" хаьыат муус устар ый 11 кунунээ5и нуомэригэр тахсыбыт ыстатыйа мин бэрт ордоо5уттэн киэн тутта, хайгыы истэр ырыаларбын таьаарбыт. Бу Уоьээ Булуу учуутала Петр Одорусов ' Тыыннаахтар умнубат сыллара", "Сэрии тыыннаах myohyma", о.д.а. xohooннopo мелодистарга, композитордарга ырыа онорон кынаттыылларыгар анаммыт да буоллар, мин санаабын, дууьам ба5атын эттэхпинэ сатанар. "Тыыннаахтар умнубат саллара" Николай Бойлохов мелодиятыгар, Анна Дмитриева толоруутугар ордук тупсан, кууьурэн, Kuhu uc дyyhamын аймаан иьиллэр буолбута хас да сыл буолла. "Кыайыы 50 сыла" бырааьынньыктарынан сибээстээн бу куннэргэ хас концерт, тумсуу аайы ыллыыр ырыа буолла5а дии саныыбын. Биир дойдулаахтарым диэн олус урдэтэ эппэтэ5им да uhuн, Саха сиригэр сэрии тематыгар ылланар ырыалартан биир бастыннарын бу ус киьи айбыттар. Бу норуоттан тахсыбыт дьиннээх талааннар. Маннык дьону нан кuьu уксэ, ордук биир дойдулаахтара киэн туттабыт. Мин ырыаны, музыканы билбэт, сэрии кыттыьиааца 70-тан тахсыбыт одонньор да буолларбьт ырыа автора Петр Одорусовка уонна ис дууьабыттан дьон сурэ5зр тиийэр гына ыллыыр Анна Дмитриева5а Кыайыы бырааьыннъыгынан сибээстээн, "Саха сирин культуратын утуолээх улэьитэ диэн ааты инэрэллэрэ буоллар диэн кордоьуулээхпин. Дьэ, ол буолуо этэ — А5а дойду Улуу сэриитэ огдолутан олохторун толук уурбут, мас атахтанан, эрэьиинэ илиилэнэн эбэтэр таас харахтанан, саастарын анара сарбыллан кэлбит дьонно колуонэлэртэн колуонэ5э бэриллэр уот да сиэбэт, уу да ылбат ойдобунньук айбыт дьону соптоохтук сыаналааьын диэн. Ону ааьан биьиги сэрии тыыннаах, тобох туопулара бары да ити урдук ааты, солону (туох да диэн ааттаан) ылбыт тэнэ сананыа этибит. Аны кэлэн урдук ааты-суолу таласпат, кырдьа5ас дьонно дьоьуннаах кэриэстэбил буолуох этэ! И.ЛАЗАРЕВ, сэрии кыттыылаа5а. Дьокуускай к. «Саха сирэ» хаьыат, 1995с. ыам ыйын 7 к.
** * Абрахова И. «ХХ уйэ 100 уостан туспэт саха ырыаларын» кэккэлэригэр киирбит «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыа туьунан //Уеьээ Булуу.— 2006.— Ыам ыйын 12 к.— С. 10-11. Бойлохов Н. Ырыа — «Якутскай-78»: [Якутскай к советскай ырыалары бастын толорооччулар конкурстара] //Коммунизм сарданата.— 1978.— Муус устар ый 25 к.— С. 4. Живым не забыть никогда!: [сл. П.П. Одорусова, мел. Н.И. Бойлохова, перевод проф. ЯГУ Т.И. Петровой] //Уеьээ Булуу.— 2008.— Ыам ыйын 8 к.— С.11; Кыым.— 2009.— Ыам ыйын 7 к.— С. 32. Золотарева М. Сайда турдун сахабыт тыла: [«Тыыннаахтар умнубат сыллара»] //Ил Тумэн Хотун Булуугэ.— 2007.— Олунньу 9 к. Лазарев И. Кэрэхсэбил ейдебунньук: [П. Одорусов, Н. Бойлохов, А. Дмитриева «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыаларын туьунан] //Саха сирэ.— 1995.— Ыам ыйын 7 к. Семенов И. Биьиги гастролларга ситиьиилэрбит: [Якутскайга ыытыллыбыт республ. телевизионнай фестивальга II степ. диплом. Бэс ыйын 26 к.] //Коммунизм сарданата.— 1971.— От ыйын 15 к.— С. 4. Титов С. Ыллам ырыа аргыстаах //Коммунизм сарданата.— 1972.— Кулун тутар 11 к.— С. 4. Норуот себулээбит ырыата Кулун тутар 2 кунугэр хаьыат ненуе улууспут бэлиэ тугэннэрин инники куеннэ тутар сыалтан, ыам ыйын 9 кунугэр диэри интерактивнай куоластааьын биллэриллибитэ. Ол иьин биьиги «Улуус бастын бэлиэтэ» курэххэ бэйэбит этиибитин киллэриэхпитин ба5арабыт. Ол курдук, биьиги биир дойдулаахтарбыт: Саха Республикатын суруйааччыларын Союьун чилиэнэ, РСФСР уерэ5ириитин туйгуна, СР утуелээх учуутала, тыыл уонна педагогическай улэ ветерана, Уеьээ Булуу улууьун бочуоттаах гражданина Петр Поликарпович Одорусов Саха сирин биир биллиилээх мелодиьа, самодеятельнай композитор, ССРС культуратын туйгуна, педагог, айыл5аттан талааннаах популяризатор-журналист, лектор, салайааччы, тэрийээччи, общественник, 1960-70-80 сс. саха самодеятельнай искусствотын сайдыытыгар улахан енелеех дьонтон биирдэстэрэ Николай Иванович Бойлоховтуун бииргэ улэлээн, хас да ырыаны таьаарбыттара. Олортон норуокка киэнник биллибит ырыанан П.П. Одорусов суруйбут «Тыыннаахтар умнубат сыллара» диэн хоьооно буолар. Бу хоьоону Николай Иванович Бойлохов мелодия таьааран, билиннэ диэри уостан туспэккэ ыллана сылдьар. Хоьоон уонна хоьоонно суруллубут музыка — искусство тус-туспа айымньылара. Поэт уонна мелодист, композитор улэлэрин тумугэр хоьоон ырыа буолан кубулуйар уонна норуокка тар5анар. Хоьоону ырыа гынан кетутуу судургу дьыала буолбатах. Мелодист поэт хоьоонун дууьатынан, ейунэн-санаатынан ылынна5ына эрэ, мелодия айар. Кинилэр биирдик ейдуур, дойдуларын туьугар тэбис-тэнник ыалдьар патриот буоланнар, поэт тылыгар композитор музыката серу-сеп тубэспит. Бу ырыанан П.П. Одорусов уонна Н.И. Бойлохов 1985 сыллаахха патриотическай ырыалары пропагандалыыр Бутун Союзтаа5ы керуу тумугунэн дипломунан на5араадаламмыттара. «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыаны аан бастакынан норуокка таьаарбыт киьинэн СР культуратын туйгуна, ырыаьыт Анна Петровна Дмитриева-Иванова буолар. Ырыа кини толоруутугар 1982 с. «Мелодия» фирма5а «Ырыа ыьыа5а» грампластинка5а уьуллубута. Норуот себулээбит ырыата уйэлэр тухары умнуллубакка ыллана туруо. Кыайыы кунэ бу ырыата суох ааспат, сотору а5ыйах хонугунан «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыа эмиэ дьиэрэйиэ. Онон, улуус олохтоохторо, Улуу Кыайыы 65 сылынан, Волгоградка Мамаев Курганна тиийэ тыаьыыр, улууспут биллэр, аатырбыт ырыатыгар куоласпытын биэриэ5ин. Исиидэр Бараахап аатынан 1 №-дээх орто оскуола саха тылын учууталларын холботуга. «Уеьээ Булуу» хаьыат, 2010 сыл, муус устар 6 к., 2 стр.
|
© vervillib
|